Bamya, sıcak iklimlerde başarıyla yetişen bir bitkidir ve genellikle tohum şeklinde ekilir. Yüksek sıcaklıklar bamya verimini artırırken, düşük sıcaklıklarda verim düşer. Soğuk gecelerde bitkinin gelişimi olumsuz etkilenir ve düzenli ürün alınamaz. Bu nedenle bamya yetiştiriciliğinde en uygun sıcaklık 15-20 derece, toprak sıcaklığı ise 15 derece olmalıdır. Bu makalede, bamya yetiştiriciliği için gerekli olan koşulları ve dikkat edilmesi gerekenleri değerlendireceğiz. Toprak İsteği Bamya, toprak koşulları bakımından fazla seçici olmayan bir bitkidir ve hemen her türlü toprakta yetiştirilebilir. Ancak ekonomik bir üretim için geçirgen, derin ve kumlu tınlı topraklar en uygunudur. Tohum döneminde aşırı toprak rutubeti uygun değildir. Toprağın içinde besin maddeleri zengin olursa, bitkinin meyve sayısında düşüş görülebilir. Özellikle azot bakımından zengin topraklarda bu durum daha belirgindir. Toprağın kaymak bağlaması da sakıncalıdır ve özellikle killi topraklarda bu sorun daha fazla yaşanabilir. İlkbaharda geç dönemde ekim yapılarak, tohumlarda olabilecek çimlenme sorunları aşılabilir. Bamya, toprak üzerine çıktığında sonraki gelişimi daha kolaydır ve çevre koşullarına karşı dayanıklı bir bitkidir. Toprak Hazırlığı ve Ekim Bamya üretimi genellikle tarladaki karıkların boyun noktalarına doğrudan tohum ekimi olarak gerçekleştirilir. Az miktarda tüplü fide ekimi de yapılabilir. Bazen düz tarlaya bamya ekimi de yapılabilir. Toprak ilkbaharda derin olmayacak şekilde sürülmektedir. Birkaç gün güneşlenmenin ardından temel gübreleme yapılır. Tarla düzeltilerek, 40-50 cm aralıklarla masuralar açılır. Toprağın tavı uygunsa hemen tohum ekilebilir; aksi halde toprağa su verilerek tavının alınması sağlanır. Daha sonra masuraların boyun noktalarına belirli bir mesafeyle her ocağa 3 tohum şeklinde, 2-3 cm derine tohum ekimi yapılır. Her ocağa biraz yanmış çiftlik gübresi de konur. Böylece toprağın kaymak tutması da engellenir. Derine ekim yapılırsa hem çimlenme hem de fidenin toprağın üzerine çıkması zor olur. Genellikle ekimden bir gün önce tohumlar ıslak bezin arasında tutulur, böylece şişmeleri ve kolay çimlenmeleri sağlanabilir. Bu şekilde ekilirse, tohumlar 2 haftada toprağın üzerine çıkar. Sulama ve Bakım Tohumların ekilmesinden sonra bamya yetiştiriciliğinde sulama, iklim koşullarına göre yapılır. Sulama salma şeklinde olur. Yağmurlama sulama, küllenme hastalığına karşı önlem olarak yapılmamalıdır. İlk meyvelerini veren bitkinin sulaması verimi artırır. Gerek düz tarlaya gerekse masura üretiminde bakım aynıdır. Sadece masura üretimde her ocakta 2 bitki olacak biçimde seyreltme yapılmaktadır. Düz tarlaya yapılan ekimde de gerekirse seyreltme yapılır. Toprak üzerine çıkan bitki ilk yapraklarını verdiğinde, masuralı üretimde seyreltme yapılır ve ilk çapa yapılır. Düz tarladaki üretimde çapalama 2-3 yaprak çıktığında yapılır. Böylece yabancı otlara karşı önlem alınır ve toprak havalandırılır. Susuz üretimde de 15-20 cm boylanan bitkilerin ardından ikinci çapalama yapılır. Gelişime göre üçüncü çapalama yapılır. Masuralı üretimde de bu yol izlenir. 15-20 cm olan bitkilerde sonraki bakım hastalıklar ve zararlılar içindir. Hasat Hasat, bamya yetiştiriciliğinde oldukça önemlidir. Çünkü tüylü bir yapıya sahip olan bamyanın hasadında çıplak elle yapılan işlemler, aşırı kaşıntıya yol açar. Bu yüzden hasat sırasında eldiven kullanılmalıdır. Hasat, türüne ve kullanım amacına göre çiçeklenmeden bir gün sonra ya da 3-4 günde yapılır. Hasat zamanı, bamyanın türüne göre iriliğinin üçte biri kadarına ulaştığı zamandır. |